مِی کارول جمیسون؛ بانوی فضانورد پیشگام
مِی جمیسن فضانورد، پزشک، مهندس شیمی و فعال در گسترش دانش و اقدامات بشر دوستانه آمریکایی است. دکتر مِی جمیسن در اکتبر ۱۹۵۶ در شهر دکاتور[1] ایالت جنوبی آلاباما در آمریکا متولد شد و از کودکی شیفته آموختن علم شد. او که دختری سیاهپوست بود، در سالهای بعدی عمر خود موفقیتها و دستاوردهای فراوانی کسب کرد و اکنون الگو بسیاری از نوجوانان است که دوست دارند مسیر دانش و فناوری را در آینده بپیمایند.
الهامبخش مِی جمیسن در کودکی سریال پیشتازان فضا[2] و به خصوص شخصیت بازیگر سیاهپوست آن، خانم نیچل نیکولز در نقش ستوان اُهارا[3] بود. در اولین روز حضورش در مهد کودک در پاسخ به معلم که بعدا میخواهد چه کاره شود؟ پاسخ داد “دانشمند”. در سالهای بعد در دبیرستان مفتون پروژه آپولو برای فرستادن انسان به کره ماه شد. در ۱۶ سالگی وارد رشته مهندسی شیمی دانشگاه استنفورد شد، درحالیکه جزء تعداد انگشتشمار دختران و تنها دختر دانشجوی سیاهپوست این رشته در دانشگاه بود. او هم زمان در رشته مطالعات آفریقایی- آمریکایی نیز به تحصیل پرداخت و لیسانس گرفت. پس از اخذ مدرک مهندسی شیمی در دانشگاه کُرنِل[4] در نیویورک پزشکی خواند. دکتر جمیسن سپس مدتی در کمپ پناهندگان کامبوجی در تایلند به ارائه خدمات پزشکی به آنان پرداخت؛ سپس ۲ سال در کشورهای لیبریا و سیرالئون در غرب آفریقا به طبابت برای مردم آنجا اهتمام نمود.
در سال ۱۹۸۳ سالی راید [5]اولین بانوی فضانورد با شاتل چلنجِر [6] به فضا رفت. این واقعه شور و اشتیاق همیشگی مِی جمیسن برای تحقق رؤیای فضانورد شدن او را شعلهورتر کرد و در خواست خود را به ناسا فرستاد. متأسفانه به علت فاجعه انفجار شاتل چلنجر در ۱۹۸۵ بهطور بکارگیری فضانوردان جدید دچار وقفه شده بود و دکتر جمیسن باید مدتی صبر میکرد. سرانجام در ۱۹۸۷ از میان ۲٠٠٠ داوطلب، جزو ۱۵ نفر نهایی پس از آزمونهای متعدد، بهعنوان فضانورد ناسا پذیرفته شد.
در ۱۲ سپتامبر ۱۹۹۲ پس از چند سال گذراندن آموزشهای لازم همراه با شاتل اندور[7] به فضا رفت. او در طی این مأموریت ۸ روزه آزمایشاتی در مورد ) motion sickness اختلالات تعادلی همراه با تهوع و آشوب سیستم گوارش که در اثر حرکت ایجاد می شود) در فضا و اثرات فضا بر سلامت استخوانها انجام داد. جمیسن در این مأموریت ۱۹٠ ساعت و ۳٠ دقیقه و ۲۳ ثانیه را با سایر سرنشینان شاتل اندیور در فضا گذراند و ۱۲۷ بار به دور زمین گردش کرد. او پس از ۶ سال از ناسا بازنشسته شد و پس از آن ضمن تدریس در کالج دارتموث، مؤسسه Hundread year starship را تأسیس کرده است که به پروژهها و حل مسائلی میپردازد تا موانع سفر انسان به خارج از منظومه شمسی در طی ۱٠٠ سال آینده را برطرف کند. او در کنار آموزش و پژوهش، چندین کتاب در زمینه علم، فضا و تلفیق هنر و دانش تالیف کرده است. بهعلاوه بهطور فعال دختران جوان را در مسیر فراگیری و شغل آینده در زمینههای [8]STEM* تشویق و راهنمایی میکند. مِی جمیسن به ۳ زبان روسی، ژاپنی و سواحلی (زبان مردم غرب آفریقا و کشورهای سیرالئون و ساحل عاج) نیز علاوهبر انگلیسی صحبت میکند. دستاوردهای دکتر مِی جمیسن او را بهعنوان الگویی برای نسل جوان و آیندهساز آمریکا و جهان معرفی نموده است .
منبع: Heros of Science
موسسه ترویج دانش فخرسپهر
[1] Decatur
[2]Star Trek
[3] Uhura
[4] Cornell
[5] Sally Ride
[6] Challenger
[7] Endeavor
[8] STEM : Science, Technology, Engineering, Math